Kediler, doğaları gereği temizliklerine düşkün ve bağımsız canlılar olsalar da, onları doğadaki en tehlikeli tehditlerden korumak için bizim yardımımıza ihtiyaç duyarlar: bulaşıcı hastalıklar. Feline Panleukopenia, Feline Leukemia Virus (FeLV) ve Kuduz gibi hastalıklar, ne yazık ki kediler için ölümcül olabilen veya yaşam kalitelerini ciddi ölçüde düşürebilen viral tehditlerdir.
Bu hastalıklara karşı en güvenilir ve etkili savunma hattı, düzenli ve eksiksiz bir aşılama programı uygulamaktır. Bu programın adı, kedi aşı takvimidir ve kedinizin sağlıklı, uzun ve mutlu bir ömür sürmesi için atılması gereken en kritik adımların yol haritasıdır. İyi yönetilen bir aşılama programı, kedinizi sağlıklı tutmanın yanı sıra, bağışıklıklarını güçlendirerek diğer kedileri de korur.
Anne kedinin yeni doğan yavrularına verdiği ilk süt olan kolostrum, onlara geçici bağışıklık kazandırır. Bu pasif bağışıklık genellikle kaybolur ve yavru 6 ila 16 haftalık olduğunda tamamen yok olur. Bu süre zarfında, yavru kedinin bağışıklık sisteminin güçlenmesi ve antikor üretmeye başlaması çok önemlidir. İşte bu bağışıklık boşluğu döneminde, yavru kediler virüslere karşı en savunmasız haldedirler. Yavru kedilerin bağışıklık sistemi için en kritik aşama, kedi aşı takviminin ilk adımlarıdır.
Genellikle 6-8 haftalıkken başlayan bu yoğun kedi aşı takvimi süreci, bağışıklık sisteminin tam koruma sağlayacak seviyeye ulaşması için tekrarlanan dozlar içerir. Bu tekrar dozları, anneden geçen antikorların aşının etkinliğini azaltma olasılığına karşı bir sigorta görevi görür. Yavru kedinin ilk bir yılındaki düzenli aşılamalar, onun sağlıklı büyümesi ve gelişimi için vazgeçilmezdir.
Kediniz nasıl bir yaşam sürerse sürsün, veteriner hekimler temel aşıları yaptırmaları gerektiğini söylüyor. Bu aşılar, yüksek ölüm oranına sahip panlökopeni gibi hızla yayılan hastalıklara karşı korunmak için çok önemlidir.
Bu aşı, üç ana viral hastalığa karşı koruma sağlar ve genellikle “karma aşı” olarak adlandırılır.
Kedi gribi veya Feline Viral Rhinotracheitis (FVR), üst solunum yollarında enfeksiyonlara neden olan bir virüstür.
Feline Calicivirus (FCV), kedileri hasta eder ve ağız yaralarına neden olur.
Feline Panlökopeni (FPL) – Feline Distemper, hızla yayılan ve kedileri öldürebilen viral bir hastalıktır. Bağırsaklara ve beyaz kan hücrelerine saldırır.
FVRCP genellikle üç doz halinde verilir ve her doz, yavru 16-20 haftalık olana kadar 3-4 hafta arayla verilir.
Kuduz, hem kediler hem de insanlar için ölümcül olan viral bir hastalıktır ve hayvanlarla temas yoluyla bulaşır. Ülkemiz dahil birçok yerde, bu aşı yasal olarak zorunludur. Kuduz Aşısı, yasal olarak zorunlu olduğu gibi, her kedi aşı takviminin temel direğidir. Yavru kediler genellikle 3 aylık olduklarında tek doz aşılanır ve sonrasında her yıl tekrar aşılanmalıdır.
Tüm kedilerin temel aşılara ihtiyacı vardır, ancak bazı aşılar yalnızca kedinin hastalanma riski yüksekse veya yaşam tarzı gerektiriyorsa önerilir. Veteriner hekiminizin risk değerlendirmesi, bu aşıların yapılıp yapılmayacağına karar vermede çok önemlidir.
FeLV, kedinin bağışıklık sistemini zayıflatan ve lenfoma gibi kanserlere neden olabilen tehlikeli bir virüstür. Bu virüs tükürük, dışkı veya uzun süreli yakın temas yoluyla yayılır. FeLV aşısı, özellikle dışarı çıkan, sokak kedileriyle veya FeLV pozitif kedilerle temas eden kediler için şiddetle tavsiye edilir. Tamamen evde, tek başına yaşayan ve dışarıya çıkma riski olmayan kediler için genellikle zorunlu değildir. Bu riskin doğru bir şekilde belirlenmesi ve değerlendirilmesi, etkili bir kedi aşı takvimi oluşturmak için şarttır.
Yavru kedi aşıları tamamlandıktan sonra, yetişkin kedilerin güvende kalmaları için düzenli olarak tekrar aşı olmaları gerekir. Yetişkin kedi aşı takvimi, güvende kalmalarını sağlar. Bazı aşıların, özellikle karma aşının, kedi yaşlandıkça daha sık veya daha seyrek uygulanması gerekebilir.
FVRCP gibi bazı temel aşıların, modern veterinerlik kılavuzlarına göre her yıl yerine üç yılda bir uygulanması gerekebilir. Ancak çoğu zaman, kuduz ve FeLV (risk altındaki kediler için) aşıları her yıl tekrarlanır.Bu karar, kedinin antikor seviyesine, genel sağlık durumuna ve veteriner hekimin değerlendirmesine bağlıdır. Yaşlı ve kronik hastalığı olan kedilerde, gereksiz aşılama stresinden kaçınmak için aşı titre testleri (antikor seviyesi ölçümü) yapılabilir. Hangi protokol izlenirse izlensin, kedinizi viral tehditlere karşı sürekli koruma sağlamak amacıyla bu kedi aşı takvimi titizlikle uygulanmalıdır.
Başarılı bir aşılama programının bir parçası olarak, aşılamadan önce kedinin sağlıklı olduğundan emin olunmalıdır. Hastalık veya ateş döneminde aşı yapılmamalıdır. Her aşılama öncesinde, veteriner hekim kedinizin genel sağlık durumunu kontrol etmeli ve kedi aşı takvimine uygunluğunu teyit etmelidir.
Ayrıca, iç ve dış parazit kontrolü, aşılamadan bağımsız ama aşılama kadar önemli bir kedi aşı takvimi önlemleri serisidir. Aşılama yapılırken kedinin bağırsaklarında yoğun parazit yükü bulunması, bağışıklık sisteminin aşıya vereceği tepkiyi zayıflatabilir. Bu nedenle, ilk aşı serisine başlamadan önce ve düzenli aralıklarla iç parazit uygulamaları yapılmalıdır. Bu parazit tedavileri, aşıların mümkün olan en iyi şekilde etki etmesi için gereklidir ve kedinin aşı programının bir parçası olarak kaydedilmelidir.
Çoğu durumda aşılama ciddi bir soruna neden olmaz; sadece hafif bir reaksiyona neden olur. Ancak enjeksiyon bölgesinde hafif bir şişlik, hafif ateş veya iştahsızlık gibi belirtiler görülebilir. Çoğu zaman bu belirtiler 24 saat içinde kaybolur. Ancak çok nadir durumlarda, ciddi bir alerjik reaksiyon olan anafilaksi meydana gelebilir, bu nedenle aşı olduktan sonra kedinizi bir süre gözlem altında tutmanız önemlidir.
Kedi aşı takvimi, kedinizin sağlığına yapılan en önemli yatırım ve onun için bir sevgi göstergesidir. İster yavru, ister yetişkin olsun, doğru ve zamanında uygulanan bir aşı programı, ona sağlıklı bir yaşam armağan eder. Bir kedi sahibi olarak görevimiz, veteriner hekimimizle iş birliği yaparak kedimizin yaşam tarzına en uygun, en güvenilir ve eksiksiz bir kedi aşı takvimi oluşturmak ve bu programa harfiyen uymaktır. Sağlıklı ve uzun bir ömrün garantisi olan eksiksiz bir kedi aşı takvimi programına harfiyen uymak, uzun ve sağlıklı bir yaşamın garantisidir.
