Chinchilla Kedisi: Evinizde gümüş bir tüy yumağı, adeta yürüyen bir mücevher hayal edin! Eğer aklınıza gelen görüntü, masmavi veya zümrüt yeşili gözlere, pamuk gibi beyaz ama uçları gümüşle boyanmış gibi duran uzun tüylere sahip asil bir dostsa, Chinchilla kedisi ile tanışıyorsunuz demektir. Bu ırk, genellikle Persian (İran kedisi) ırkının bir varyasyonu olarak kabul edilse de, kendine has büyüleyici görünümüyle başlı başına bir yıldızdır. Adını, tüylerinin rengini andıran Güney Amerikalı bir kemirgenden alırlar.
İlk bakışta size mesafeli ve aristokratik bir hava verseler de, bu görkemli kürkün altında inanılmaz derecede sevecen, sakin ve tam bir kucak aşığı bir kalp atar. Onlar, evin en rahat köşesini sahiplenmeyi, sessizce sizi izlemeyi ve günün sonunda yumuşacık mırıltılarıyla size eşlik etmeyi seven nazik ruhlardır. Bu yazıda, bu gümüş prenseslerin veya prenslerin dünyasına daha yakından bakacak, onların bakım ihtiyaçlarından sevimli karakterlerine kadar her detayı birlikte keşfedeceğiz.
Chinchilla Kedisi
Chinchilla kedisini tanımlayan ilk kelime şüphesiz zarafettir. Onları diğer ırklardan ayıran en belirgin özellikleri, ışıkta parıldayan, gümüşi-beyaz renkli, uzun ve yoğun tüy yapılarıdır. Bu tüyler, aslında beyaz bir alt kürkün üzerine, tüy uçlarının çok hafif bir şekilde siyah veya mavi ile tütsülenmesi sonucu bu eşsiz parlaklığı kazanır.
Fiziksel olarak orta büyüklükte, ancak Persian ataları gibi tıknaz ve kaslı bir vücut yapısına sahiptirler. Ancak yüzleri, modern Persian kedilerinin aksine, daha az basık (doll-face) bir yapıdadır, bu da onlara daha tatlı ve açık bir ifade verir. Bu cins, genellikle parlak zümrüt yeşili veya mavi-yeşil renkteki iri, yuvarlak gözleriyle bilinir. Bu gözlerin etrafındaki koyu sürme, bakışlarını daha da derin ve anlamlı kılar. Chinchillalar sakin, uysal ve son derece sevecen yaratıklardır. Gürültü ve kaostan hoşlanmazlar; sessiz bir yuvayı tercih ederler.
Chincilla kedisi, İran kedisine benzeyen orta büyüklükte bir türdür. Vücutları kısa, tıknaz (kobi) ve kaslıdır, bu da onları göründüklerinden daha ağır hissettirir. Ortalama olarak erkek Chinchillalar 4 ila 6 kilogram, dişi Chinchillalar ise 3 ila 5 kilogram ağırlığındadır. Omuzları bir ev kedisiyle hemen hemen aynı yüksekliktedir.
Kuşkusuz bu türle ilgili en ilginç şey tüyleridir. Uzun, kalın, ipeksi ve iki katmanlı bir tüyleri vardır. Alt tüyleri tamamen beyazdır ve yalnızca daha uzun olan üst tüylerin uçları (uzunluğunun yaklaşık sekizde biri) siyah, mavi, çikolata veya leylak gibi açık renklidir. Bu uç boyama adı verilen özellik, kedinin hareket ettikçe parıldayan, gümüşi bir pelerin giymiş gibi görünmesini sağlar. Baş yapıları yuvarlak, kulakları küçük ve uçları yuvarlaktır.
Yüzleri, aşırı basık Persian’lara göre daha çıkıntılı bir burun yapısına sahiptir, bu da onlara daha sağlıklı nefes alma ve daha az göz akıntısı sorunu yaşama avantajı sağlar. Gözleri kocaman, yuvarlak ve canlı zümrüt yeşili veya mavi-yeşildir. Göz kapaklarının etrafındaki koyu renkli sürme, bu muhteşem göz rengini daha da vurgular.
Chinchillalar, Fars kedisi ırkıyla yakın akraba oldukları için bazı genetik sağlık sorunlarına sahip olma olasılıkları daha yüksek olabilir. Bu ırkı sahiplenmek isteyen kişilerin bu olası sorunlar hakkında bilgi sahibi olmaları ve yalnızca sorumlu yetiştiricilerle çalışmaları gerekir.
En ciddi ve yaygın genetik hastalıklardan biri Polikistik Böbrek Hastalığı’dır (PKD). Bu, böbreklerde kistlerin oluştuğu ve zamanla büyüyerek böbrek yetmezliğine yol açabilen kalıtsal bir rahatsızlıktır. DNA testleri artık bu rahatsızlığa sahip kedileri tespit edebiliyor ve sorumlu yetiştiriciler bu kedileri yetiştirme programlarından çıkarıyor.
Kalp kasını kalınlaştıran Hipertrofik Kardiyomiyopati (HCM), Chinchillalarda ve diğer kedi ırklarında görülebilen bir diğer kalp problemidir. Yüzleri o kadar düz olmasa da, brakisefalik (kısa burunlu) ırklarla bazı ortak özelliklere sahip olabilirler. Bu rahatsızlık zaman zaman nefes alma zorluklarına, dişlerin kapanış bozukluğuna ve özellikle gözyaşı kanallarından sürekli akıntıya (epifora) neden olabilir. Bu göz akıntıları beyaz tüyleri lekeleyebilir ve sık sık temizlenmesi gerekir. Bir diğer yaygın sorun ise, uzun tüyleri nedeniyle yutulan tüylerin sindirim sisteminde birikmesiyle oluşan tüy yumaklarıdır (trikobezoar).
Eğer sakin, nazik, size sessizce eşlik edecek asil bir dost arıyorsanız, Chinchilla kedisinin karakteri sizi büyüleyecektir. Onlar, tipik olarak kucak kedisi tanımına mükemmel uyarlar.
Enerji seviyeleri yüksek değildir; ev içinde koşuşturmak, yüksek yerlere tırmanmak veya gürültülü oyunlar oynamak yerine, en sevdikleri insanın yanında, yumuşak bir minderin üzerinde veya güneşli bir pencere kenarında keyif yapmayı tercih ederler. Son derece sevecen ve insan odaklıdırlar, ancak bu sevgilerini asla talepkar veya bunaltıcı bir şekilde göstermezler. Sizi odadan odaya takip eder, siz oturduğunuzda yavaşça kucağınıza yerleşir ve yumuşak, müzikal mırıltılarıyla size olan bağlılıklarını gösterirler.
Sesleri de kendileri gibi nazik ve yumuşaktır. Yalnız kalmaktan pek hoşlanmasalar da, bunu gürültülü miyavlamalarla protesto etmek yerine, siz eve döndüğünüzde sakin bir sevgi gösterisiyle karşılarlar. Zekidirler ancak merakları yaramazlık boyutunda değildir. Çocuklarla ve diğer evcil hayvanlarla (özellikle sakin mizaçlı olanlarla) iyi anlaşabilirler, ancak kaotik ve gürültülü ortamlardan kesinlikle hoşlanmazlar. Onlar için ideal ortam, huzurlu, öngörülebilir ve sevgi dolu bir evdir.
Chinchilla kedisinin bakımı, özellikle tüy bakımı söz konusu olduğunda, ciddi bir sorumluluk gerektirir. O muhteşem, gümüşi kürkün düğümlenmemesi ve sağlıklı kalması için mutlaka her gün fırçalanması gerekir. Uzun, yoğun ve çift katmanlı tüyleri, özellikle koltuk altları, karın bölgesi ve kuyruk altı gibi alanlarda çok çabuk keçeleşebilir. Bu düğümler açılmazsa kedinin canını acıtır ve cilt enfeksiyonlarına yol açabilir. Bu nedenle günlük tarama, ölü tüyleri toplamak ve kürkün hava almasını sağlamak için şarttır.
Göz bakımı da günlük rutinin bir parçası olmalıdır. Yüz yapıları nedeniyle göz akıntısı (epifora) yaygındır ve bu akıntılar, beyaz tüyler üzerinde pas rengi lekeler bırakabilir. Her gün nemli, temiz bir pamuk veya özel göz solüsyonu ile göz pınarlarının nazikçe silinmesi gerekir.
Beslenme konusunda, kas yapılarını korumak ve tüy sağlığını desteklemek için yüksek kaliteli, protein ağırlıklı mamalar tercih edilmelidir. Uzun tüyleri nedeniyle tüy yumağı oluşumunu önlemeye yardımcı olan (hairball control) formüllü mamalar veya malt macunlar diyetlerine eklenebilir. Sakin mizaçları onları obeziteye yatkın hale getirebilir, bu yüzden porsiyon kontrolü çok önemlidir.
Bir Chinchilla kedisini ailenize katmayı düşünüyorsanız, bu kararın getireceği sorumlulukları iyi değerlendirmeniz gerekir. Bu ırk, estetik güzelliğinin ötesinde, ciddi bir bakım taahhüdü gerektirir. Bilinmesi gereken en önemli nokta, tüy bakımıdır. Eğer her gün en az 15-20 dakikanızı kedinizi fırçalamaya ve gözlerini temizlemeye ayıramayacaksanız, Chinchilla sizin için doğru ırk olmayabilir. Bu bakım rutini atlandığında, kedinizin sağlığı hızla bozulabilir ve acı verici tüy düğümleri oluşabilir.
İkinci olarak, bu kediler kesinlikle iç mekanda yaşamalıdır. Uzun tüyleri dışarıda kolayca kirlenir, dallara takılır ve onları hava koşullarından yeterince korumaz. Ayrıca sakin mizaçları, onları dışarının tehlikelerine karşı savunmasız bırakır. Sağlık konusunda, mutlaka genetik taramaları (özellikle PKD için) yapılmış, sorumlu bir yetiştiriciden sahiplenme yoluna gitmelisiniz. Bu, ileride yaşanabilecek ciddi sağlık sorunlarının ve yüksek veteriner masraflarının önüne geçmenize yardımcı olacaktır.
Son olarak, Chinchilla kedileri huzurlu bir ortam ister. Çok gürültülü, kaotik veya sık sık misafir ağırlayan evler onlar için stresli olabilir. Onlar, sakinliği seven, kendilerine nazikçe davranan ve bolca sevgi sunan bir aileye ihtiyaç duyarlar.
